Wat is een tonsillectomie of amygdalectomie?
In het geval van tonsilhypertrofie die obstructief is en aanleiding geeft tot snurken en/of obstructief slaapapnoe syndroom (OSAS) of in het geval van chronische en recidiverende tonsillitis al dan niet met een voorgeschiedenis van een peritonsillair abces, is het verwijderen van de amandelen of tonsillen aangewezen. Dit heet een tonsillectomie of amygdalectomie.
Voor de ingreep
De dag van de ingreep dient men volledig nuchter te zijn (vanaf 0u00) daar deze ingreep gebeurt onder algehele narcose. De meeste patiënten worden de dag van de ingreep opgenomen op onze verpleegeenheid.
De ingreep
Deze ingreep gebeurt onder algehele narcose via de mond. Er wordt een mondsperder geplaatst om de mond open te houden en de tong naar beneden te duwen. Er wordt lokale verdoving ingespoten in het slijmvlies t.h.v. de voorste amandelpijlers om het bloeden tijdens de ingreep te beperken. Bij een tonsillectomie of amygdalectomie worden de keelamandelen of palatinale tonsillen verwijderd uit de tonsilloge in de oropharynx. Hiervoor kunnen verschillende instrumenten gebruikt worden. Keelamandelen verwijderen geeft een tijdelijke bloeding. Deze bloeding wordt meestal snel gestopt door voldoende tamponade. Eventueel wordt er gecoaguleerd (of gebrand) met een bipolaire coagulator en/of worden de amandelpijlers aan elkaar gehecht met een resorbeerbare draad. Op het einde van de ingreep als er geen bloeding meer is, wordt de patiënt wakker gemaakt en naar de uitslaapruimte (recovery) gebracht.
Na de ingreep
Er wordt gezorgd voor voldoende pijnstilling. Als er een recidive bloeding optreedt is dit meestal binnen de 24 uur, en meestal redelijk kort na de ingreep. Indien dit niet spontaan stopt moet de patiënt terug in slaap gedaan worden om de bloeding te stelpen. Als patiënten dezelfde dag van de ingreep moeten braken bestaat dit vaak uit het ingeslikte bloed van tijdens de ingreep. Dit is donker en gestold bloed. Een verse, actieve bloeding toont helder rood bloed. Indien hiervan sprake is moet contact opgenomen worden met de dienst spoedgevallen of de NKO-arts van wacht. De dag na de ingreep kunnen de meeste patiënten reeds naar huis met voldoende pijnstilling.
Weer thuis
De belangrijkste problemen na een tonsillectomie zijn pijn en bloeding. Amandelen wegnemen is zonder twijfel pijnlijk, in de keel en/of in de oren voornamelijk bij slikken (dit is gerefereerde pijn vanuit de keel). Voldoende pijnstilling na de ingreep is noodzakelijk, in het begin zeker op systematische basis. Het is niet abnormaal dat dit nodig is gedurende een hele week. Meestal wordt paracetamol afgewisseld met ibuprofen. Andere manieren om minder pijn te hebben is voornamelijk voldoende en veel te drinken, en/of ijs eten, en zo de “keel te smeren”. Hoe meer je drinkt, hoe minder pijn, hoe sneller het geneest en hoe minder kans op een nabloeding. Voldoende vochtopname is ook essentieel voor de vochtbalans van ons lichaam. Een nabloeding kan optreden tot een 10 tal dagen na de ingreep. Dit treedt gemakkelijker op bij onvoldoende drinken en bij een infectie en ontsteking of inflammatie. Bij toenemende pijn en/of koorts moet inderdaad gedacht worden aan een infectie zodat soms een antibioticum moet gestart worden. Bij de genezing zie je roodheid en een wit-grijs beslag (beter: fibrine beslag). Dit is normaal. Het onderscheid met een infectie is niet altijd even gemakkelijk te maken. Patiënten met reflux hebben gemakkelijker en langer pijn bij de genezing na een tonsillectomie. Bij een nabloeding zal de patiënt meestal kokhalzen en bloed braken. Helder rood bloed is vers bloed, donkerbloed is oud, gestold bloed. Bij een stille of silencieuze bloeding kan je een slapende patiënt zien slikken. Meestal braakt men uiteindelijk toch. Een bloeding kan spontaan stoppen, maar kan ook recidiveren of telkens terugkomen. Bij een actieve bloeding is een revisie ingreep nodig. Bij een stolsel ter plaatse kan het verwijderen hiervan voldoende zijn om te stoppen met bloeden. In dit geval wordt er best gedurende 24 uur geobserveerd of er zeker niet opnieuw een bloeding optreedt. Bij een klassieke tonsillectomie is er geen nabehandeling nodig. De patiënt blijft wel 14 dagen thuis om in rustige omstandigheden verzorgd te worden, om complicaties en infectie te vermijden en om voldoende te herstellen. Bij bloeding moet steeds contact genomen worden met de dienst spoedgevallen of de NKO-arts van wacht. Zoals voorheen beschreven is voldoende pijnstilling, drinken en actief slikken noodzakelijk. Antibiotica worden voorgeschreven als er zich een infectie voordoet. Anti-refluxmaatregelen zijn aan te raden bij reflux klachten.
Hoe moet een tonsillectomie worden opgevolgd?
Een controle afspraak wordt u meegegeven op de dag van de operatie. Dit is normaal voorzien na 1 à 2 weken. Over het algemeen is de evolutie na een tonsillectomie gunstig. Indien de tonsillen een bron van infecties en chronische ontsteking waren zullen deze in principe verdwijnen. Tonsilweefsel kan in tegenstelling tot het adenoïdweefsel of de neusamandelen niet teruggroeien.
Wat is de prognose?
De genezing vraagt een tweetal weken. Na het verwijderen van de tonsillen kan er zich in principe geen tonsillitis meer voordoen. De prognose is bijgevolg gunstig.
Wil u meer weten over tonsillectomie?
Uitgebreide informatie over een tonsillectomie is steeds te verkrijgen via onze artsen.
Let op!
De informatie hierboven is de beschrijving in grote lijnen. In elk individueel geval zal het verhaal steeds wat kunnen afwijken van hetgeen hierboven werd beschreven.