De laatste jaren is de verkoop van persoonlijke muziekspelers gestegen, in het bijzonder die van MP3-spelers. Het beluisteren van muziek via deze spelers vormt een belangrijk risico voor het gehoor omdat de muziek erg hoge volumes kan bereiken. Daarnaast wordt een toenemend deel van de bevolking, met name jongeren, blootgesteld aan deze muziek. In de EU luistert globaal genomen zo’n 50 tot 100 miljoen mensen dagelijks naar een persoonlijke muziekspeler.
In het licht van de huidige wetenschappelijke kennis, kan het gebruik van persoonlijke muziekspelers het gehoor beschadigen?
- Waarom verhogen persoonlijke muziekspelers gezondheidsrisico’s?
- Hoe wordt geluid gemeten?
- Wat zijn de huidige grenzen voor geluidsbescherming?
- Op welke manieren kan het gehoor worden aangetast?
- Hoe kan de blootstelling aan geluid leiden tot gehoorverlies?
- Diagnose van gehoorschade, kwetsbaarheid en behandeling
- Wat zijn de kenmerken van persoonlijke muziekspelers?
- Hoe worden persoonlijke muziekspelers meestal gebruikt?
- Hoe kan het beluisteren van muziek gehoorschade geven?
- Op welke andere manieren kan blootstelling aan geluid kinderen en jongeren aantasten?
- Conclusies over de gezondheidsrisico’s van persoonlijke muziekspelers
Bron: www.greenfacts.org
1. Waarom verhogen persoonlijke muziekspelers gezondheidsrisico’s?
- Het is algemeen erkend dat langdurige blootstelling aan te hoge geluidsniveaus het gehoor kan beschadigen.
Om werknemers te beschermen, zijn er grenzen vastgesteld voor de geluidsniveaus die toegestaan zijn op de werkplek.
De omgevingsgeluiden waaraan het algemene publiek wordt blootgesteld, zoals lawaai van verkeer, bouw, vliegtuigen of uit de woonomgeving, kunnen zeer hinderlijk zijn, maar zijn in de meeste gevallen niet luid genoeg om gehoorschade te geven.
In de afgelopen jaren is vrije tijd lawaai uitgegroeid tot een belangrijke bedreiging voor het gehoor, omdat het erg hoge volumes kan bereiken. Daarnaast wordt een steeds groter deel van de bevolking, met name jongeren, eraan blootgesteld. De reden voor bezorgdheid beperkt zich niet tot nachtclubs en concerten, waar de muziek extreem luid kan zijn, maar strekt zich uit tot de nieuwe generatie van persoonlijke muziekspelers, die geluiden kunnen reproduceren met zeer hoge volumes zonder verlies van kwaliteit. In de hele EU maken miljoenen mensen dagelijks gebruik van persoonlijke muziekspelers en bij verkeerd gebruik hiervan, hebben zij risico op gehoorschade.
- Geluid is een vorm van energie die zich anders voortplant door verschillende materialen (lucht, ramen, muren, enz.). In hun dagelijks leven worden mensen niet blootgesteld aan een enkel geluid, maar aan een combinatie van verschillende geluiden van verschillende bronnen, die kunnen interfereren met elkaar. Blootstelling aan geluiden in het algemeen hangt af van vele factoren, zoals de grootte en de vorm van een kamer en hoe het is ingericht, maar ook van de anatomie van het oor en het kapsel van de luisteraar.
2. Hoe wordt geluid gemeten?
- Bij blootstelling aan geluid nemen oren kleine veranderingen in druk waar. Dit geluidsdrukniveau kan worden gemeten en wordt gewoonlijk uitgedrukt in decibels (dB). Een gemiddelde mens begint geluiden te horen op een bepaald niveau dat arbitrair wordt gedefinieerd als 0 dB.
Wanneer geluid toeneemt met 20dB, betekent dit een 10-voudige toename in geluidsdruk. Bijvoorbeeld, de geluidsdruk van een vliegtuig dat dichtbij opstijgt (120 dB), is 1000 maal groter dan die van een normaal gesprek (60 dB).
Bijzonder lage en hoge tonen klinken minder luid voor het menselijk oor. Daarom worden geluidsdrukniveaus gewoonlijk gemeten in A-gewogen decibels (dB (A))
- Ieder geluid heeft een specifiek patroon van frequenties die door het oor gedetecteerd kunnen worden of door verschillende apparaten (geluid meters of kunstmatige oren). Op basis van metingen van geluidsdruk is het mogelijk om het gemiddelde niveau vast te stellen over een bepaalde periode, het hoogst geregistreerde niveau, of het continue geluidsniveau dat dezelfde hoeveelheid energie bevat als het geluid dat gehoord wordt.
3. Wat zijn de huidige grenzen voor geluidsbescherming?
- Het risico op gehoorschade hangt af van het geluidsniveau en de duur van blootstelling. Voor langdurige blootstelling van een werknemer wordt een werkdag van 8 uur meestal beschouwd als norm om beschermingsmaatregelen te treffen. Omdat geluidsniveaus variëren in de tijd en van werknemer tot werknemer, worden normen uitgedrukt als een equivalent continu geluidsniveau met dezelfde hoeveelheid energie als de geluiden die gehoord worden.
De EU heeft een reeks van blootstellingsniveaus opgesteld waarboven maatregelen moeten worden ondernomen om werknemers te beschermen. Een minimale drempelwaarde voor gehoorbescherming is vastgesteld op 80 dB (A) voor een 8-urige werkdag, in de veronderstelling dat onder dit niveau het risico op gehoorbeschadiging te verwaarlozen is. Dit geluidsniveau is ongeveer gelijk aan iemand die schreeuwt of verkeersgeluid van een nabij gelegen weg.
Tot nu toe zijn deze grenzen alleen nog vastgesteld om werknemers te beschermen tegen overmatige blootstelling aan geluid en niet voor andere situaties zoals het gebruik van persoonlijke muziekspelers met koptelefoons. De grenzen zijn echter ook relevant in andere situaties waarin geluid schadelijke effecten kan hebben.
Regelmatig luisteren naar harde geluiden gedurende meerdere uren per dag op het werk houdt een soortgelijk risico in als regelmatig luisteren naar nog hardere geluiden van een persoonlijke muziekspeler gedurende een kortere periode per dag. Bijvoorbeeld, blootgesteld worden op het werk aan 80 dB (A) gedurende 8 uur per dag, is gelijk aan het luisteren naar een muziekspeler aan 95 dB (A) gedurende 15 minuten per dag of aan een nog harder geluid van 107 dB (A) gedurende 1 minuut per dag.
4. Op welke manieren kan het gehoor worden aangetast?
- Een van de meest voorkomende vormen van slechthorendheid is gehoorverlies door het onvermogen van de getroffen persoon om geluiden te horen onder bepaalde drempels. Dit kan gemeten worden met standaard gehoortest. Sommige mensen met normale gehoordrempels kunnen echter toch problemen hebben met het verstaan van spraak als gevolg van problemen bij de verwerking van geluiden.
Gehoorproblemen gekoppeld aan het buitenoor of middenoor kunnen meestal behandeld worden, terwijl problemen aan het binnenoor of de gehoorszenuw gaande van het oor naar de hersenen meestal blijvend zijn.
- Gehoorverlies van de hoge tonen (hoogfrequente geluiden) is typisch het resultaat van het verouderingsproces of blootstelling aan harde geluiden. Getroffen personen kunnen het bijvoorbeeld moeilijk vinden om een gesprek te verstaan in rumoerige situaties, zoals een feestje.
- Tinnitus is een aandoening waarbij een persoon een beltoonachtig, zoemend of sissend geluid hoort dat wordt veroorzaakt door het gehoorstelsel en niet door een externe bron. Tinnitus kan tijdelijk of blijvend zijn en komt relatief veel voor. Het wordt vaak geassocieerd met gehoorverlies, veroudering of blootstelling aan harde geluiden en omvat het deel van het zenuwstelsel dat instaat voor het horen. Er is weinig bekend over de exacte oorzaken. Studies tonen aan dat jongeren die worden blootgesteld aan harde geluiden meer kans hebben op tinnitus dan leeftijdsgenoten die niet worden blootgesteld aan harde geluiden.
- Het vermogen om te horen wordt bij bijna alle mensen slechter met het verouderen. Bij jong volwassenen tot 40 jaar gaat dit proces traag en leidt het tot minimaal gehoorverlies. Bij ouderen versnelt het gehoorverlies dat door leeftijd wordt geïnduceerd.
5. Hoe kan de blootstelling aan geluid leiden tot gehoorverlies?
- Gehoorverlies geïnduceerd door geluid is onomkeerbaar en de beste behandeling blijft preventie. Het verlies verergert in het algemeen langzaam met de tijd, maar treedt in sommige gevallen plots op.
- Blootstelling aan overmatig lawaai op de werkvloer is een belangrijke oorzaak van gehoorproblemen wereldwijd. Terwijl de blootstelling op het werk is afgenomen de laatste jaren, is de blootstelling tijdens de vrije tijd toegenomen.
- Overmatige blootstelling aan harde geluiden van ieder type, inclusief muziek, kan het gehoor beschadigen. Het risico is toegenomen door het wijdverspreide gebruik van digitale persoonlijke muziekspelers die heldere geluiden kunnen produceren zelfs op maximaal volume.
- De kans dat personen aan gehoorverlies zullen lijden, hangt af van het geluidsniveau, de duur van blootstelling en hun leeftijd. Het regelmatig luisteren naar persoonlijke muziekspelers met hoge volumes op jonge leeftijd heeft geen onmiddellijk effect op het gehoor, maar resulteert vaak in gehoorverlies op latere leeftijd.
- Harde geluiden kunnen leiden tot kleine scheurtjes in verschillende delen van het oor en tot beschadiging van verschillende types cellen van het binnenoor die op hun beurt het gehoor beïnvloeden. Bijvoorbeeld, schade aan bepaalde sensorische cellen kan leiden tot gehoorverlies van bepaalde frequenties. Plotse erg harde geluiden, zoals explosies, zijn veel schadelijker voor het gehoor dan continue geluiden.
- Een aantal factoren kan de manier veranderen waarop geluid ons beïnvloedt. Voorafgaande blootsteling aan bepaalde geluiden op een veilig niveau kan de luisteraar beschermen tegen de gevolgen van latere blootstelling aan harde geluiden, terwijl roken de gevolgen kan verergeren.
6. Diagnose van gehoorschade, kwetsbaarheid en behandeling
- Gehoorverlies kan vaak worden gedetecteerd door gehoortesten die het minimale volume van geluid bepalen dat de luisteraar kan horen bij verschillende frequenties. Verlies van gehoor kan worden opgemerkt in een vroeg stadium door het testen van de gevoeligheid voor hoge tonen. Andere methodes die gebruikt worden om gehoorverlies te diagnosticeren omvatten directe metingen van de reactie op geluiden door het oor of bepaalde spieren. Tijdelijk of blijvend oorsuizen (tinnitus) kan ook een vroege indicatie zijn voor gehoorverlies geïnduceerd door geluid.
- Sommige personen zijn gevoeliger voor overmatige blootstelling aan geluid dan anderen als gevolg van genetische of omgevingsfactoren. Bijvoorbeeld, blootstelling aan harde geluiden in combinatie met andere blootstellingen aan chemische substantie, zoals zware metalen en organische solventen, of aan vibraties kan leiden tot ernstigere gehoorbeschadiging dan van alleen blootstelling aan geluid verwacht zou worden.
Gehoorverlies kan ook door verschillende medicijnen veroorzaakt worden, zoals bepaalde antibiotica en medicijnen die worden gebruikt om kanker te behandelen en, in mindere mate, door verschillende medicijnen die pijn, koorts en ontsteking tegengaan, door medicatie om malaria te voorkomen en door medicijnen die het vasthouden van vocht verminderen.
- Gehoorverlies geïnduceerd door geluid kan behandeld worden door de inname van magnesium of steroïden, en door het inademen van zuurstof via een masker of in een hogedruk kamer. Bovenden zijn er nieuwe medicijnen ontwikkeld met veelbelovende resultaten in dierproeven, maar er is eerst verder onderzoek nodig voordat deze gebruikt kunnen worden om mensen te behandelen.
7. Wat zijn de kenmerken van persoonlijke muziekspelers?
- Persoonlijke muziekspelers (en mobiele telefoons met dergelijke functies) worden niet alleen gebruikt om naar muziek of radioprogramma’s te luisteren, maar ook steeds meer om video’s en foto’s of opgeslagen bestanden te bekijken.
Met de digitale formaten van geluid die momenteel beschikbaar zijn, zoals MP3 bestanden, is het mogelijk om geluid met groot volume te bereiken zonder verlies van kwaliteit.
De hoeveelheid geluidsenergie die het trommelvlies van de luisteraar bereikt, is afhankelijk van het type muziek, de manier waarop de muziek werd opgenomen, in welk formaat het werd opgeslagen alsmede van de specifieke kenmerken van de gebruikte muziekspelers en koptelefoons. In het algemeen, voor een bepaald volume, leidt een in-ear type koptelefoon tot een grotere blootstelling aan geluid dan andere types van koptelefoons. De maximale volume instelling op sommige apparaten kan oplopen tot ongeveer 120 dB (A), wat gelijk is aan een vliegtuig dat dichtbij opstijgt.
8. Hoe worden persoonlijke muziekspelers meestal gebruikt?
- De meeste gebruikers van persoonlijke muziekspelers kiezen een geluidsvolume dat waarschijnlijk niet tot gehoorverlies leidt. Sommige jongeren echter zetten het volume erg hoog of luisteren meerdere uren per dag naar muziek via hun persoonlijke muziekspeler en riskeren hiermee gehoorbeschadiging op de lange termijn.
Om de meeste consumenten te beschermen tegen gehoorbeschadiging, beveelt een studie uit 2004 aan om het luisteren te beperken tot één uur per dag en om de volumeregelaar niet hoger in te stellen dan 60% van de maximale output wanneer koptelefoons worden gebruikt die over de oren worden geplaatst en minder wanneer in-ear koptelefoons worden gebruikt. Een andere studie suggereert om de maximale output van persoonlijke muziekspelers te beperken tot 90 dB (A)om zo het risico op gehoorverlies te beperken.
- De afgelopen jaren is de verkoop van persoonlijke muziekspelers gestegen inde EU, met name die van MP3 spelers. Een groeiend aandeel van de mobiele telefoons die tegenwoordig worden verkocht zijn ook voorzien van een muziekfunctie, maar het is niet duidelijk hoeveel mensen die functie daadwerkelijk gebruiken. Globaal genomen, zouden in de EU ongeveer 50 tot 100 miljoen mensen dagelijks naar draagbare muziekspelers kunnen luisteren.
9. Hoe kan het luisteren naar muziek gehoorschade geven?
- Vandaag de dag worden zowel volwassenen als jongeren en kinderen steeds meer blootgesteld aan harde geluiden in hun vrije tijd, met name door het gebruik van persoonlijke muziekspelers.
- Studies bij jonge mensen onder de algemene bevolking hebben geen toename in gehoorverlies aangetoond in de afgelopen paar decennia. Sommige auteurs benadrukken echter dat wanneer jonge mensen continu naar muziek luisteren gedurende langere tijd en bij hoge volumes gedurende meerdere jaren, zij meer risico hebben om gehoorverlies te ontwikkelen tegen de tijd dat zij hun midden twintig bereiken.
- Het luisteren naar muziek van persoonlijke muziekspelers bij maximale volume instellingen voor een paar uur kan een licht tijdelijk gehoorverlies veroorzaken. Herhaaldelijke dagelijkse blootstelling aan relatief harde geluiden gedurende een aantal jaren kan leiden tot blijvende gevolgen, maar de bevindingen zijn tegenstrijdig. Om te controleren of blootstelling aan muziek van persoonlijke muziekspelers voor tieners gevolgen heeft voor hun gehoor op latere leeftijd, zijn er lange termijn studies nodig die meer sensitieve methodes gebruiken.
- Tinnitus, een hoge pieptoon in het oor, wordt vaak gekoppeld aan gehoorverlies, veroudering of blootstelling aan harde geluiden. Onder jonge mensen zijn er veel meldingen van tijdelijke of aanhoudende tinnitus veroorzaakt door luide muziek, maar er zijn maar weinig studies die zijn gericht op de relatie tussen het gebruik van persoonlijke muziekspelers en tinnitus.
- De muziek in nachtclubs en op rockconcerten is zelfs harder dan die van persoonlijke muziekspelers, hoewel de duur van blootstelling meestal korter is. Tijdelijk gehoorverlies na blootsteling is aangetoond, met name onder jonge mensen die dit soort evenementen bijwonen en muzikanten. Er is echter geen duidelijk bewijs dat gehoorverlies ten gevolge van een rockconcert is toegenomen de afgelopen 30 jaar. In het geval van klassieke musici overschrijdt het geluid af en toe de veilige niveaus, maar er is geen duidelijk bewijs dat dit tot gehoorverlies leidt.
10. Op welke andere manieren kan blootstelling aan geluid kinderen en jonge volwassenen aantasten?
- Blootstelling aan storende geluiden kan psychologische gevolgen hebben. Zo kan het bijvoorbeeld lezen, het geheugen, motivatie en aandacht belemmeren.
Korte termijn blootstelling aan storende geluiden, zoals lawaai van verkeer of vliegtuigen, beïnvloedt het leesvermogen en het geheugen. Ook al is er nog geen onderzoek dat aantoont dat hetzelfde geldt voor blootstelling aan muziek, is er geen reden om aan te nemen dat dit minder schadelijk is voor het leesvermogen en het geheugen dan lawaai van verkeer en vliegtuigen. Naar verwachting heeft het luisteren naar muziek van een persoonlijke muziekspeler terwijl men probeert een tekst te lezen invloed op hoe goed de tekst wordt onthouden en hoeveel ervan geleerd wordt.
Lange termijn blootstelling aan continu lawaai van vliegtuigen is enigszins van invloed op het vermogen van kinderen om zich te concentreren en te leren. Er is echter niet voldoende bewijs of het luisteren naar muziek van een persoonlijke muziekspeler hetzelfde lange termijn effect heeft.
Luisteren naar muziek van persoonlijke muziekspelers kan nuttig zijn bij het uitvoeren van saaie en repetitieve taken. Het kan echter een belemmering zijn voor ingewikkelde taken die denkwerk vereisen. Muziek kan de luisteraars afleiden en hen isoleren van hun omgeving wat erg gevaarlijk kan zijn tijdens rijden of wandelen op drukke wegen.
Blootstelling aan geluiden verstoort de slaap van volwassen, maar kinderen lijken hier minder last van te hebben. Sommige studies hebben een verband gevonden tussen vliegtuiglawaai en een verhoogde bloeddruk, maar het is niet mogelijk om te concluderen dat het geluid de veranderingen in bloeddruk veroorzaakt. Andere studies hebben een dergelijk effect niet gevonden. Recente rapporten suggereren dat mensen die worden blootgesteld aan harde geluiden mogelijks een hoger risico hebben om bepaalde vormen van hartziektes te ontwikkelen.
11. Conclusies over de gezondheidsrisico’s van persoonlijke muziekspelers
- Op dit moment zijn er beschermingsniveaus vastgesteld om werknemers te beschermen tegen overmatige blootstelling aan lawaai en deze zijn ook relevant voor het gebruik van persoonlijke muziekspelers met koptelefoons. Het is onwaarschijnlijk dat de luistergewoontes van de meeste gebruikers van persoonlijke muziekspelers (en mobiele telefoons die een muziekfunctie hebben) deze niveaus overschrijden. Sommige mensen brengen hun gehoor echter in gevaar doordat ze deze niveaus overschrijden door naar erg luide muziek te luisteren of gedurende vele uren per dag naar luide muziek te luisteren. De maximale volume instelling van sommige persoonlijke muziekspelers kan tot 120 dB (A) genereren, wat gelijk is aan het opstijgen van een vliegtuig dichtbij.
- Langdurige blootstelling aan harde geluiden van persoonlijke muziekspelers (en mobiele telefoons die een muziek)functie hebben) kan leiden tot tijdelijk of blijvend gehoorverlies, tinnitus en moeilijkheden om een gesprek te verstaan in een luidruchtige omgeving. Het gebruik van persoonlijke muziekspelers zorgt ervoor dat de luisteraar minder alert is op mogelijke gevaren zoals een naderende auto. Overmatige blootstelling aan lawaai kan ook invloed hebben op het geheugen, het leesvermogen en leervermogen bij kinderen, wat ook het geval zou kunnen zijn bij muziek van persoonlijke muziekspelers.
- Luisteren naar muziek bij 80 dB (A) of minder wordt als veilig beschouwd, ongeacht hoe lang of hoe vaak persoonlijke muziekspelers worden gebruikt. Dit geluidsniveau is ongeveer gelijk aan iemand die schreeuwt of het lawaai van verkeer van een nabij gelegen weg. Voor een geluidsniveau boven 80 dB (A) geldt dat er gehoorverlies kan optreden als persoonlijke muziekspelers regelmatig worden gebruikt voor lange periodes gedurende meerdere jaren.
- Om de gezondheidsrisico’s van persoonlijke muziekspelers beter te kunnen beoordelen is er verder onderzoek nodig naar hoe ze worden gebruikt, over waarom sommige mensen gevoeliger zijn voor gehoorverlies, naar gevolgen niet gerelateerd aan horen, etc.