Wat is een ossiculoplastie?
Een ossiculoplastie is een ingreep die kan worden uitgevoerd bij gehoorverlies, veroorzaakt door een defect in de gehoorbeentjesketen, om het gehoor te verbeteren. Deze ingreep valt daarom ook onder de functionele oorheelkunde. Als deze ingreep gecombineerd wordt met een trommelvliesoperatie of myringoplastie gebruiken we beter de overkoepelende term tympanoplastie. Het defect bevindt zicht meestal t.h.v. het lange pootje van het aambeeld (incus) al dan niet met de bovenbouw van de stijgbeugel (stapes) door een lang bestaande retractie (terugtrekking) van het trommelvlies. Fracturen ter hoogte van de gehoorbeentjesketen zijn eerder zeldzaam en bevinden zich eerder doorheen de beide pootjes van de stijgbeugel of doorheen de hamersteel (manubrium malleus). Bij chronische middenoorproblemen zoals bijvoorbeeld een cholesteatoom zijn allerlei defecten of combinaties daarvan mogelijk. Bij de ingreep kan gebruik gemaakt worden van botcement, het eigen aambeeld, een donor gehoorbeentje (aambeeld, hamer) of een titaniumprothese. Het doel is steeds het herstellen van de continuïteit van de gehoorbeentjesketen zodat de trillingen van het trommelvlies weer efficiënt kunnen worden doorgegeven aan het slakkenhuis.
Voor de ingreep
De patiënten worden meestal de avond voor de ingreep opgenomen in het ziekenhuis. Er wordt dan nog in het oor gekeken om te zien of er geen ontsteking is. Bij een ontsteking wordt de operatie uitgesteld. Indien de ingreep gebeurt onder algehele narcose dient men de dag van de ingreep volledig nuchter te zijn (vanaf 0u00).
De ingreep
De ingreep gebeurt meestal onder algehele narcose, maar kan soms ook onder lokale verdoving worden uitgevoerd. De ingreep gebeurt doorheen de gehoorgang. De huid van de gehoorgang wordt verdoofd. Er wordt een insnede in de huid van de gehoorgang gemaakt. De huid wordt samen met een deel van het trommelvlies opzij geklapt zodat de gehoorbeentjesketen met het ovale en ronde venster zichtbaar worden. Soms moet de smaakzenuw of chorda tympani wat worden verlegd. De keten wordt gecontroleerd op zijn beweeglijkheid en het defect wordt geïnspecteerd. Afhankelijk van het type defect, het beschikbare materiaal en de ervaring van de oorchirurg, wordt voor een bepaalde 'ossiculoplastie' gekozen. Uiteindelijk wordt de continuïteit van de gehoorbeentjesketen hersteld en kunnen de trillingen van het trommelvlies weer efficiënt worden doorgegeven aan het slakkenhuis. De huid van de gehoorgang wordt samen met het trommelvlies terug geplaatst en er wordt een (in zalf gedrenkt) oorverbandje geplaatst.
Na de ingreep
Na de ingreep is de gehoorgang afgesloten en zal men tijdelijk minder goed horen. Soms is de wonde wat gevoelig en wordt er pijnmedicatie gegeven. Een enkele keer sijpelt er wat bloed door het oorverbandje naar buiten hetgeen meestal spontaan stopt en in principe geen nadelige gevolgen heeft. Bij een ingreep volledig door de gehoorgang is er vaak ook een tweede verbandje over de oorschelp (het zgn. Katrien-verbandje). De patiënten gaan meestal de tweede dag na de ingreep weer naar huis nadat het verbandje uit de gehoorgang is verwijderd.
Weer thuis
Men hoeft geen wondzorg te verrichten. Er mag gedruppeld worden met oorsuspensie. Het gehoor is vaak nog niet goed doordat er bloed in het middenoor zit, hetgeen normaal is bij een ooroperatie. Dit kan een effect hebben tot soms 6 weken na de ingreep. Er mag geen water in de gehoorgang komen. We adviseren een sociale quarantaine van 4 weken om de kans op bovenste luchtweginfecties te beperken. Vanaf 4 weken na de ingreep mag conditietraining hervat worden. Contactsporten dienen best tot 8 weken na de ingreep vermeden te worden, alsook vliegen en andere grote drukveranderingen ter hoogte van het middenoor.
Hoe moet een ossiculoplastie worden opgevolgd na de behandeling?
De eerste postoperatieve controle is meestal voorzien na 1-2 weken. Er wordt soms nog gedurende een korte periode in de gehoorgang gedruppeld en de patiënten komen nadien nog verschillende keren op controle. Tot de genezing van de huid in de gehoorgang mag er geen water in de gehoorgang komen. Het gehoor zal regelmatig getest worden. Bij een (voorafbestaand) gemengd gehoorverlies is na voldoende genezing van het oor soms bijkomend nog een hoortoestel aanpassing noodzakelijk.
Wat zijn de mogelijke problemen na een ossiculoplastie?
De meeste patiënten die een ossiculoplastie ondergaan zijn zeer tevreden. Er kunnen wel nadelige effecten optreden in de eerste fase na de operatie. Deze zijn vrijwel altijd van voorbijgaande aard:
- Duizeligheid
De eerste dagen na de operatie is er soms enige duizeligheid. In uitzonderlijke gevallen houdt de duizeligheid langer aan. - Smaakstoornissen
De eerst weken na de operatie zijn smaakstoornissen niet ongebruikelijk (de smaakzenuw loopt deels door het middenoor en wordt vaak wat aan de kant geschoven). Sommige patiënten hebben hier langer last van, maar na een jaar zijn ook zij meestal klachtenvrij. - Gehoorverlies
Afhankelijk van de grootte van het geleidingsverlies voor de operatie is bijkomend gehoorverlies meer of minder waarschijnlijk. In de meeste gevallen is er geen bijkomend gehoorverlies. - Oorsuizen
Als het gehoor minder is geworden na de operatie kan het oorsuizen, als dit al aanwezig was, toenemen. In enkele gevallen ontstaat oorsuizen na de operatie. Meestal neemt het oorsuizen af na de ingreep. - Trommelvliesperforatie
Bij minder dan één procent ontstaat een gaatje in het trommelvlies.
Wil u meer weten over een ossiculoplastie?
Uitgebreide informatie over een ossiculoplastie is steeds te verkrijgen via onze artsen.
Let op!
De informatie hierboven is de beschrijving in grote lijnen. In elk individueel geval zal het verhaal steeds wat kunnen afwijken van hetgeen hierboven werd beschreven.